فیکوس لیراتا یک گیاه گرمسیری است که از مناطق جنگلی غرب آفریقا می‌آید. به دلیل برگ‌های بزرگ و زیبای خود که شکلی شبیه به ویولن یا لیرا دارند، نام "ویولنی" نیز به آن داده شده است. 

فیکوس لیراتا یا همان فیکوس آفریقایی، یکی از گیاهان آپارتمانی پرطرفدار است. این گیاه با ظاهر شیک و مدرنش، نه تنها محیط را زیباتر می‌کند، بلکه به عنوان یکی از گیاهان تصفیه‌کننده هوا نیز شناخته می‌شود. اگر به دنبال اضافه کردن یک گیاه لوکس و شیک به دکوراسیون داخلی خود هستید، فیکوس لیراتا انتخابی فوق‌العاده است.

ویژگی‌های ظاهری فیکوس لیراتا

برگ‌های فیکوس لیراتا از ویژگی‌های برجسته آن است. این برگ‌ها معمولاً تا ۳۰ سانتی‌متر طول و ۲۰ سانتی‌متر عرض دارند و سبز تیره با رگبرگ‌های برجسته هستند. سطح آن‌ها براق است.

این گیاه می‌تواند به‌صورت طبیعی به ارتفاع ۳ متر یا حتی بیشتر برسد، اما در محیط‌های داخلی معمولاً بین ۱.۵ تا ۲ متر رشد می‌کند.

لیراتا به دلیل برگ‌های پهن و چرمی، رنگ سبز تیره و رشد عمودی، یکی از گیاهان زیبا و خاص برای دکوراسیون داخلی است. این ویژگی‌ها همراه با ساختار شاخ و برگ متراکم و تنه محکم، آن را به یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی تبدیل کرده‌اند.

زیبایی این گیاه به سادگی با هر نوع سبک دکوراسیونی سازگار می‌شود، از مینیمالیستی گرفته تا کلاسیک.

شرایط نگهداری از فیکوس لیراتا

یکی از دلایل محبوبیت فیکوس ویولنی، نگهداری نسبتاً آسان آن است. با رعایت چند نکته ساده می‌توانید این گیاه زیبا را سال‌ها در محیط خانه یا محل کارتان داشته باشید:

خاک

خاک فیکوس لیراتا باید زهکشی خوبی داشته باشد و در عین حال بتواند مقداری رطوبت را حفظ کند. ترکیب‌هایی مانند خاک گلدانی با پرلیت یا پیت ماس، و خاک مخصوص کاکتوس به حفظ این تعادل کمک می‌کنند.

فیکوس لیراتا خاکی با pH خنثی یا کمی اسیدی را ترجیح می‌دهد. بهترین محدوده pH برای این گیاه بین ۶ تا ۷ است. این میزان اسیدیته به جذب بهتر مواد مغذی توسط ریشه‌ها کمک می‌کند.

ترکیب‌های مناسب برای خاک فیکوس لیراتا

برای داشتن خاکی مناسب با زهکشی خوب و حفظ رطوبت کافی، می‌توانید از ترکیب‌های زیر استفاده کنید:

• خاک گلدانی استاندارد + پرلیت: خاک گلدانی معمولی به‌تنهایی ممکن است کمی سنگین باشد، بنابراین افزودن پرلیت به خاک باعث بهبود زهکشی می‌شود. پرلیت یک ماده سبک و دانه‌ای است که به تهویه بهتر خاک کمک می‌کند.
• پیت ماس + پرلیت یا ورمیکولیت: ترکیب پیت ماس و پرلیت به حفظ رطوبت و زهکشی کمک می‌کند. پیت ماس رطوبت را به خوبی در خود نگه می‌دارد و پرلیت نیز مانع از سنگینی بیش‌ازحد خاک می‌شود.
• خاک گلدانی مخصوص کاکتوس + خاک گلدانی استاندارد: مخلوط کردن خاک مخصوص کاکتوس با خاک گلدانی استاندارد نیز می‌تواند ترکیب مناسبی برای فیکوس لیراتا باشد، زیرا این ترکیب دارای زهکشی عالی است و برای گیاهانی که به آب بیش‌ازحد حساس هستند مناسب است.

نور

فیکوس آفریقایی در طبیعت در جنگل‌های بارانی رشد می‌کند، جایی که نور مناسب خورشید به‌صورت غیرمستقیم از طریق درختان به آن می‌رسد. برای نگهداری موفق در خانه، باید شرایط مشابهی را فراهم کرد.

این گیاه به نور غیرمستقیم اما روشن نیاز دارد. قرار دادن آن در کنار یک پنجره نورگیر بهترین گزینه است. نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها شود.

اگر در محیطی هستید که نور طبیعی کافی وجود ندارد، می‌توانید از نور مصنوعی استفاده کنید. چراغ‌های فلورسنت یا LED با طیف کامل می‌توانند جایگزین مناسبی برای نور طبیعی باشند. 

برای رشد یکنواخت، بهتر است هر چند هفته یک‌بار گیاه را بچرخانید. برگ‌های فیکوس لیراتا به سمت منبع نور متمایل می‌شوند و چرخاندن گیاه باعث می‌شود که تمام قسمت‌های آن به‌طور یکنواخت نور دریافت کنند. این کار همچنین از خم شدن بیش از حد گیاه به یک سمت جلوگیری می‌کند.

آبیاری

فیکوس لیراتا نیاز به آبیاری منظم دارد، اما خاک آن باید بین دو آبیاری کاملاً خشک شود. به طور کلی آبیاری بیش از حد گیاهان می‌تواند باعث پوسیدگی ریشه‌ها و افتادن برگ‌ها شود. هر زمان که خاک گلدان در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری خشک شد، وقت آن است که گیاه را آبیاری کنید.

دما و رطوبت

فیکوس لیراتا به تغییرات دمایی حساس است و بهتر است در محیطی با دمای ثابت بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. همچنین این گیاه به رطوبت متوسط نیاز دارد. در صورت خشک بودن هوا، می‌توانید برگ‌های آن را با آب اسپری کنید تا رطوبت مورد نیازش تامین شود.

تعویض گلدان

فیکوس لیراتا رشد سریعی دارد و هر ۲ تا ۳ سال نیاز به تعویض گلدان پیدا می‌کند. تعویض گلدان باعث می‌شود که ریشه‌ها فضای کافی برای رشد داشته باشند و گیاه شاداب بماند. هنگام تعویض، گلدانی را انتخاب کنید که حداقل ۲ تا ۵ سانتی‌متر بزرگ‌تر از گلدان قبلی باشد و از خاک تازه استفاده کنید.

هرس کردن

فیکوس ویولنی به‌صورت طبیعی درختچه‌ای شکل می‌گیرد و گاهی ممکن است شاخه‌های آن زیاد از حد رشد کنند. برای اینکه گیاه شکل زیبا و متناسبی داشته باشد، می‌توانید آن را هرس کنید. هرس کردن برگ‌های خشک یا شاخه‌های اضافه باعث می‌شود که گیاه به انرژی بیشتری برای رشد سالم دسترسی داشته باشد.

اگر برگ‌های گیاه خیلی بلند یا سنگین شدند، می‌توانید آن‌ها را با قیچی باغبانی تمیز هرس کنید. این کار به حفظ شکل و شادابی گیاه کمک می‌کند.

جلوگیری از آفات

مانند هر گیاه دیگری، فیکوس لیراتا نیز ممکن است با مشکلاتی روبه‌رو شود و گاهی دچار حمله آفات و بیماری شود:

• • زرد شدن برگ‌ها: این مشکل معمولاً به دلیل آبیاری بیش از حد یا کمبود نور رخ می‌دهد.
  • ریزش برگ‌ها: تغییرات دمایی ناگهانی یا آبیاری نامنظم می‌تواند باعث ریزش برگ‌های گیاه شود.
  • آفات: فیکوس لیراتا می‌تواند توسط آفت‌هایی مانند کنه‌ها یا شته‌ها مورد حمله قرار گیرد. در صورت مشاهده علائم، استفاده از صابون‌های حشره‌کش یا پاک کردن برگ‌ها با یک پارچه مرطوب کمک‌کننده خواهد بود.

مزایای نگهداری فیکوس لیراتا

نگهداری فیکوس آفریقایی علاوه بر زیبایی بصری، مزایای متعددی دارد که می‌تواند محیط زندگی شما را بهبود بخشد:

تصفیه هوای داخلی: مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی دیگر، فیکوس لیراتا نیز به تصفیه هوا کمک می‌کند. این گیاه می‌تواند سموم محیطی مانند فرمالدهید و بنزن را جذب کند و به بهبود کیفیت هوای محیط داخلی کمک کند.

اضافه کردن حس طبیعت به دکوراسیون: از بهترین گیاهان محل کار می‌باشد. طبق مطالعات علمی، حضور گیاهان باعث بهبود تمرکز، افزایش خلاقیت و بهبود کلی روحیه و همچنین به کاهش استرس و افزایش احساس آرامش کمک می‌کند. فیکوس لیراتا با برگ‌های بزرگ و درخشانش می‌تواند حس طبیعت را به داخل فضا بیاورد و انرژی مثبتی به محیط تزریق کند.

افزایش رطوبت هوا: این گیاه با تبخیر آب از سطح برگ‌های خود، به افزایش رطوبت محیط کمک می‌کند که برای پوست و دستگاه تنفسی مفید است، به ویژه در فصول سرد سال که هوای داخلی خشک‌تر می‌شود.

نتیجه‌گیری

فیکوس لیراتا یکی از بهترین انتخاب‌ها برای دکوراسیون داخلی خانه‌ها و دفاتر کار است. با ظاهر شیک، برگ‌های بزرگ و جذاب، و نیازهای نگهداری آسان، این گیاه می‌تواند به فضای شما زیبایی و طراوت بی‌نظیری ببخشد. اگر به دنبال یک گیاه مقاوم، تصفیه‌کننده هوا و در عین حال زیبا هستید، فیکوس لیراتا گزینه‌ای فوق‌العاده خواهد بود. به یاد داشته باشید که با کمی توجه به شرایط نگهداری این گیاه، می‌توانید سال‌ها از زیبایی آن بهره‌مند شوید.