افوربیا (Euphorbia) یکی از گیاهان زیبا و خاص خانواده افوربیاسه است که به دلیل شباهت ظاهری زیاد با کاکتوس‌ها، به اشتباه “کاکتوس افوربیا” هم نامیده می‌شود. این گیاهان به دلیل مقاومت بالا، ظاهر خاص، و نگهداری آسان، گزینه‌ای عالی برای علاقه‌مندان به گیاهان آپارتمانی و کلکسیون‌دارها هستند. این گیاه با برگ‌های ضخیم، ساقه‌های گوشتی و قدرت سازگاری بالا با شرایط مختلف محیطی، تبدیل به یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی در ایران شده است.
در این مقاله به بررسی جامع انواع افوربیا، روش‌های نگهداری، آبیاری، تکثیر و ویژگی‌های ظاهری آن می‌پردازیم تا به شما کمک کنیم بهترین مراقبت را از این گیاه جذاب داشته باشید.
افوربیا چیست؟
افوربیا نام یک جنس بسیار گسترده با بیش از ۲ هزار گونه گیاه گوشتی، نیمه‌گوشتی و غیرگوشتی است. برخی از انواع آن مثل تریگونا، میلی (Euphorbia milii)، مدادی، اینگنس، لاکتیه، اوبسا، پلچرریما(بنت‌القنسول)، مرسینیتس، آنتیکوروم بسیار محبوب هستند.
اگرچه از نظر ظاهری شباهت زیادی با کاکتوس‌ها دارد، اما از نظر گیاه‌شناسی، افوربیا با کاکتوس و انواع آن تفاوت دارد و به خانواده دیگری تعلق دارد. مهم‌ترین تفاوت آن‌ها در شیره سفیدرنگ و سمی افوربیاست.
ویژگی‌های ظاهری افوربیا
-
ساقه گوشتی و اغلب ستونی
-
وجود تیغ در برخی گونه‌ها
-
رنگ سبز یا مایل به آبی
-
گل‌های کوچک و غیر چشمگیر (در گونه‌هایی مانند افوربیا ملی، گل‌ها برجسته‌تر هستند)
-
تولید شیره سفید سمی در صورت شکستن یا برش ساقه
مزایای نگهداری از افوربیا
-
نیاز آبی پایین
-
مقاوم در برابر آفات و بیماری‌ها
-
مناسب برای افراد پرمشغله
-
زیبایی خاص و مدرن
-
عمر طولانی و رشد آسان
شرایط نگهداری از گیاه افوربیا
۱. نور مناسب
عاشق نور زیاد است. بهتر است در مکانی با نور مستقیم یا فیلتر شده خورشید قرار گیرد. کمبود نور باعث رشد علفی و ضعیف شدن ساقه‌ها می‌شود.
۲. آبیاری
مانند اکثر گیاهان گوشتی، به آبیاری کم نیاز دارد. در تابستان هر دو هفته یک‌بار و در زمستان ماهی یک‌بار آبیاری کافی است. پیش از آبیاری مجدد، اجازه دهید خاک کاملاً خشک شود.
نکته مهم: آبیاری بیش از حد، مهم‌ترین عامل پوسیدگی ریشه در افوربیاست.
۳. خاک مناسب
خاکی با زهکشی بالا (مثل ترکیب خاک کاکتوس و پرلیت) برای این گیاه مناسب است. خاک باید آب را سریع تخلیه کند تا ریشه‌ها درگیر پوسیدگی نشوند.
۴. دما و رطوبت
این گیاه زیبا در دمای بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد بهترین عملکرد را دارد. در برابر سرما و یخ‌زدگی بسیار حساس است. بهتر است در فصل سرما داخل خانه نگهداری شود.
۵. کوددهی
در فصل رشد (بهار و تابستان) می‌توانید هر ۴ تا ۶ هفته یک‌بار از کود مخصوص کاکتوس و ساکولنت استفاده کنید. در فصل خواب (پاییز و زمستان) کوددهی گیاهان را قطع کنید.
انواع پرطرفدار افوربیا
۱. افوربیا تریگونا
یکی از محبوب‌ترین گونه‌هاست با ساقه‌های بلند ایستاده و چندضلعی با تیغ‌های ریز سبز و بنفش و مناسب برای نور زیاد که اغلب برای دکوراسیون مدرن استفاده می‌شود.
۲. افوربیا ملی (Euphorbia milii)
بومی ماداگاسکار، با ساقه تیغ‌دار و گل‌های کوچک رنگی (قرمز، صورتی، زرد) و جذاب، بیشتر در گلدان و فضای داخلی دیده می‌شود. رشد آسان و در شرایط مناسب گل‌دهی در تمام سال دارد. شیره سمی دارد؛ در تماس با پوست و چشم احتیاط شود.
۳. افوربیا اینگنس
دارای فرم درخت‌مانند با رشد قابل توجه در محیط‌های باز یا گلخانه‌ای. مناسب فضای آزاد یا گلدان بزرگ در فضای داخلی روشن. گیاهی بسیار مقاوم در برابر کم‌آبی و گرما می‌باشد.
۴. افوربیا لاکتیه
ساقه‌های ضخیم و زاویه‌دار با طرح‌های سفید و سبز. گونه‌های ابلق و گرافتی آن بسیار محبوب هستند.
۵. افوربیا اوبسا (توپ بیسبالی)
گیاه کروی بدون تیغ، رشد کند ولی خاص و منحصربه‌فرد، برای مجموعه‌داران حرفه‌ای است.
۶.افوربیا پلچرریما (بنت‌القنسول)
گیاهی با برگ‌های قرمز و سبز و گل‌دهی در زمستان، گیاه نماد کریسمس، نیاز به نور متوسط و آبیاری محدود دارد.
۷. افوربیا مرسینیتس
گیاه رونده با برگ‌های آبی-نقره‌ای، مناسب برای فضای باز و باغچه‌های صخره‌ای
۸. افوربیا آنتیکوروم
ساقه‌های زاویه‌دار و گوشتی، با تیغ‌های نرم دارد. مقاوم و مناسب اقلیم‌های گرم و خشک است.
۹. افوربیا مدادی
شاخه‌های باریک و استوانه‌ای مانند مداد، ظاهری منحصر به فرد، بسیار کم‌نیاز، مراقب تماس با چشم و پوست باشید.
تکثیر افوربیا
اغلب از طریق قلمه ساقه تکثیر می‌شوند. برای این کار:
-
یک ساقه سالم را با چاقوی تیز جدا کنید.
-
شیره سفید گیاه را با آب سرد یا پودر زغال متوقف کنید (زیرا تحریک‌کننده است).
-
قلمه را چند روز در مکانی خشک بگذارید تا محل برش پینه ببندد.
-
سپس آن را در خاک خشک مخصوص کاکتوس بکارید.
-
تا یک هفته آبیاری نکنید.
نکات ایمنی در نگهداری افوربیا
شیره افوربیا سمی است و در تماس با پوست ممکن است ایجاد حساسیت یا التهاب کند. در هنگام هرس یا قلمه‌گیری، حتماً از دستکش استفاده کنید و از تماس با چشم‌ها پرهیز کنید. این گیاه برای حیوانات خانگی نیز سمی است.
جمع‌بندی
اگر به دنبال گیاهی خاص، مقاوم و زیبا برای خانه یا محل کار خود هستید، افوربیا می‌تواند انتخابی عالی باشد. با نگهداری ساده و ظاهر چشم‌نواز، این گیاه به سرعت به یکی از محبوب‌ترین عناصر دکوراسیون داخلی تبدیل شده است.
با رعایت اصولی که در این مقاله گفته شد، می‌توانید سال‌ها از زیبایی این گیاه لذت ببرید.